Dzień ten obchodzony jest w świecie każdego 21 września jako ważne przypomnienie problemu Choroby Alzheimera obejmującego współczesny świat. W wielu krajach, w tym także i w Polsce ciągle nadużywane jest bowiem rozpoznanie „otępienie starcze”, które stwarza fałszywe wrażenie, że jest naturalną konsekwencją starzenia się i nie jest tak groźne jak choroba Alzheimera. W rezultacie tak postawionej „diagnozy” pacjenci tracą wiele czasu. W chwili, gdy tego bardzo potrzebują nie otrzymują pomocy, nie korzystają z możliwości wdrożenia wczesnej terapii niefarmakologicznej i farmakologicznej. Tymczasem, prawidłowa i wczesna diagnoza, obok leczenia pozwala pacjentom i ich rodzinom przygotować się do problemów, wynikających z nieuchronnie postępującej choroby.
Starzejemy się
W 1800 roku przewidywana długość życia wynosiła 27 lat. Sto lat później było to już 45 lat dla mężczyzn i 50 dla kobiet. W roku 2000 przeciętna długość życia dla mężczyzn wyniosła ponad 70 lat dla panów i ponad 78 dla pań. Wzrost przewidywanej długości życia nazywany jest siwieniem populacji światowej. Liczba osób powyżej 65. roku życia miesięcznie zwiększa się o 800 tys. i obecnie wynosi 370 milionów. Polska populacja osób 85 letnich i starszych, która obecnie wynosi około 320 tys., wzrośnie w 2030 roku do blisko 800 tys. Te statystyki dowodzą, że przed medycyną staną kolejne i niełatwe wyzwania.
Gdzie są przyczyny?
Jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności u osób w podeszłym wieku jest otępienie, którego pierwotną przyczyną jest rozwijająca się choroba Alzheimera, opisana jako choroba mózgu z charakterystycznymi zmianami w badaniu patomorfologicznym i przejawiająca się zaburzeniami otępiennymi i długą listą psychopatologicznych objawów.
Wśród chorych przeważają kobiety w zaawansowanym wieku. Wiek jest głównym czynnikiem sprzyjającym chorobie. Za prawdopodobne czynniki ryzyka uważa się też – obecność allelu genu APOEe4, urazy głowy oraz niski poziom wykształcenia. Trwają badania nad powiązaniem częstości występowania choroby z rasą, pochodzeniem etnicznym oraz zaawansowanym wiekiem matek w czasie urodzenia dziecka, nadużywaniem alkoholu, paleniem tytoniu, wdychaniem oparów rozpuszczalników organicznych, chorobami tarczycy, cukrzycą, zapaleniem mózgu oraz zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych. Obecnie na chorobę Alzheimera cierpi ponad 7 proc. osób po 65. roku życia.
Niewinne początki
Choroba rozwija się dyskretnie, ale stale postępuje. Najczęściej zaczyna się od upośledzenia pamięci, które wraz z rozwojem choroby zaczyna istotnie wpływać na możliwość prawidłowego funkcjonowania. Z czasem pojawiają się ograniczenia poznawcze – językowe, wzrokowo-przestrzenne, wykonawcze. Stopniowo słabną funkcje spostrzegania i myślenia, co prowadzi do utraty osobowości i wegetacji – bez wiedzy o sobie i o świecie. Skutkiem zmian w mózgu jest nie poznawanie bliskich i niemożność samodzielnego realizowania podstawowych potrzeb. Z czasem u większości pacjentów pojawiają się zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania. Chory ma zmienne nastroje, lęki, urojenia i halucynacje, bywa pobudzony, agresywny, cierpi z powodu bezsenności i zmian rytmu dobowego. Przeciętna długość życia, od postawienia diagnozy do śmierci, to zaledwie 6,7 lat.
Metody leczenia
Cierpiący na chorobę Alzheimera i ich rodziny czekają na odkrycie leku, który pozwoli stosować skuteczną terapię. Obecna wiedza pozwala tylko minimalizować objawy choroby. Wciąż nie ma leku, który powstrzyma przyczynę postępującej degeneracji neuronów. Jednak stosowane leki przynoszą chorym znaczące korzyści. Leczenie ma dwa cele. Pierwszy to spowolnienie rozwoju choroby i złagodzenie zaburzeń poznawczych, czyli np. zaburzeń pamięci. Drugim jest zapobieganie i łagodzenie zaburzeń zachowania i psychotycznych.
W Polsce dostępne są 3 leki. Dwa z nich to inhibitory cholinesteraz, a trzeci jest antagonistą receptora NMDA. Można je stosować doustnie lub w postaci plastrów transdermalnych (jeden z inhibitorów cholinesteraz). Przezskórne podawanie leków ma wiele zalet: wiąże się z rzadszym występowaniem objawów ubocznych i daje możliwość szybkiego uzyskania maksymalnej dawki leku, a więc poprawia skuteczność terapii. Taka forma podawania leków jest szczególnie ceniona przez opiekunów chorych. 70 proc. z nich wybiera właśnie plastry. W terapii duże znacznie ma również postępowanie niefarmakologiczne, czyli pobudzanie chorego do codziennej aktywności, trening pamięci, orientacji, zmniejszanie stresu, muzykoterapia. Właściwe połączenie metod leczenia poprawia jakość życia chorych i ich opiekunów. Warto o tym pamiętać, zwłaszcza 21 września, kiedy to na całym świecie obchodzi się dzień chorych na chorobę Alzheimera.
Nowe możliwości w leczeniu choroby Alzheimera
Rywastygmina to najskuteczniejsza substancja czynna stosowana w leczeniu choroby Alzheimera. Innowacyjny sposób podawania leku w systemie TTS (ang. Transdermal Therapeutic System) tzn. drogą przezskórną w postaci plastra sprawia, że absorbowana jest optymalna ilość medykamentu – podkreśla dr n. med. Iwo Sługocki. U pacjenta w wieku 65 lat ze zdiagnozowaną chorobą Alzheimera we wczesnym stadium, włączenie leczenia TTS przyniosło niemal natychmiastowe efekty. Zastosowanie optymalnej ilości leku nastąpiło w ciągu 90 dni (z reguły dojście do maksymalnej dawki trwa ok. 60-90 dni). W odczuciu pacjenta rozbłysło światło, a życie nabrało realnego kształtu. Nastąpił progres pod względem samodzielności w wykonywaniu codziennych czynności. Po upływie kwartału wykonane badania potwierdziły poprawę stanu chorego, który poddany jest stałej kontroli lekarskiej. Terapia przynosi pożądane rezultaty i trwa od ponad roku. Leczenie TTS daje duży komfort pacjentowi oraz jego opiekunom. Plaster stosuje się raz na dobę, a jego aplikacja nie wymaga przestrzegania określonej pory i nie jest uzależniona od posiłku. Dla pacjenta przyjmującego leki doustne z powodu innych chorób, TTS stanowi wielkie odciążenie przewodu pokarmowego. Nowoczesna metoda leczenia oddziałuje pozytywnie na sferę emocjonalną pacjenta. Ma on bowiem świadomość dostępu do najnowocześniejszej na świecie substancji czynnej stosowanej w leczeniu schorzenia.
Źródlo:internet