W dniu 14 listopada obchodzony jest światowy Dzień Walki z Cukrzycą. Został on ustanowiony w 1991 roku przez Międzynarodową Federację ds. Cukrzycy oraz Światową Organizację Zdrowia, a jako dzień obchodów wybrano urodziny Fredericka Bantinga, który wraz z Charlesem Bestem w 1922 jako pierwszy zastosował insulinoterapię.
Cukrzyca jest chorobą przewlekłą, wpływającą destrukcyjnie na funkcjonowanie całego organizmu. Należy do chorób cywilizacyjnych, ponieważ dotyka swoim zasięgiem coraz większe rzesze ludzi. Ma to niestety często związek z prowadzonym przez nas trybem życia Jako grupa chorób metabolicznych charakteryzuje się hiperglikemią wynikającą z deficytu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki beta wysp trzustkowych. Nieprawidłowy, podwyższony poziom cukru we krwi powoduje objawy :
- Częste uczucie pragnienia
- Częste oddawanie moczu
- Suchość w ustach
- Ciągłe uczucie zmęczenia
- Zaburzenia widzenia
- Senność i apatia
- Trudności z koncentracją
Najważniejsze elementy walki z cukrzycą to
- Samokontrola – czyli przede wszystkim regularne pomiary cukru przy pomocy glukometru.
- Odpowiednia dieta cukrzycowa – trwała zmiana nawyków żywieniowych. Zbilansowana dieta jest skoncentrowana wokół unikania białego cukru, słodkich napojów, słodyczy oraz mocno przetworzonych produktów zawierających węglowodany. Produkty w zamian: pełnoziarniste pieczywo i makarony, gruboziarniste kasze, warzywa i owoce w nieprzetworzonej postaci.
- Aktywność fizyczna. Regularny wysiłek fizyczny wpływa na zwiększenie wrażliwości tkanek na działanie insuliny, zapobiega wzrostowi glikemii po posiłku.
- Edukacja. “Chorzy wiedzący najwięcej, żyją najdłużej”
- Terapia insuliną lub innymi lekami.
Wyróżniamy kilka postaci choroby :
Cukrzyca typu 1 jest spowodowana rzeczywistym brakiem insuliny na skutek procesu immunologicznego przez przeciwciała skierowane przeciwko antygenom wysp lub w sposób idiopatyczny. Wydzielanie insuliny u chorych jest znikome bądź w ogóle nieobecne i wiąże się z jej podawaniem.
Cukrzyca typu 2 to najczęstsza postać choroby. Chorzy mają zaburzone działanie, jak i wydzielanie insuliny. Cukrzyca typu 2 występuje najczęściej u osób starszych, z otyłością lub innymi zaburzeniami metabolicznymi. Otyłość, zwłaszcza nadmiar tkanki tłuszczowej w okolicy brzusznej, powoduje oporność na insulinę.
Cukrzyca ciężarnych to przejściowe zaburzenie objawiające się podwyższonym stężeniem glukozy we krwi. Dla kobiety stanowi zagrożenie przedwczesnym porodem, stanem przedrzucawkowym, zwiększonym prawdopodobieństwem cięcia cesarskiego. Dla płodu: duża masa urodzeniowa. Znaczna hiperglikemia u matki może doprowadzić do kwasicy u płodu, obumarcia wewnątrzmacicznego bądź wad wrodzonych m.in. cewy nerwowej i serca
Cukrzyca wtórna. Wiele chorób i niektóre leki mogą przyczyniać się do powstawania hiperglikemii. Najczęstsze z tych schorzeń to: grupa chorób trzustki (głównie części zewnątrzwydzielniczej), endokrynopatie (choroby układu hormonalnego), schorzenia wątroby i długotrwała systemowa sterydoterapia.
Bardzo ważnym w profilaktyce cukrzycy jest zdrowy i higieniczny styl życia, dzięki któremu można cukrzycy uniknąć lub znacząco ograniczyć jej destrukcyjny wpływ na cały organizm.