W dniach 17-24 kwietnia trwa ogólnopolska akcja TYDZIEŃ DLA SERCA, która ma na celu zwrócenie uwagi na zagrożenia, jakie niosą choroby serca i układu krążenia. Tydzień dla serca ma nam uświadomić jak niezbędnym dla naszego życia , normalnego funkcjonowania jest zdrowy układ sercowo-naczyniowy oraz jak poprzez proste działania profilaktyczne w myśl zasady „ lepiej zapobiegać niż leczyć” możemy uniknąć wielu schorzeń serca, tętnic i żył. Zawały serca i udary mózgu wciąż są główną przyczyną śmierci Polaków.
Serce to narząd wielkości zaciśniętej pięści umieszczony w klatce piersiowej za mostkiem. Jego funkcją jest pompowanie krwi aby dostarczyć narządom i tkankom nie tylko tlen ale również substancje odżywcze, hormony. Krew od serca odprowadzana jest tętnicami a do serca wraca żyłami. Cofaniu się krwi w żyłach i umożliwieniu jej przepływu tylko w kierunku serca zapobiegają zastawki. Tak w wielkim uproszczeniu i skrócie funkcjonuje nasz układ krążenia. Kondycję naszego układu sercowo-naczyniowego możemy ocenić na podstawie wartości ciśnienia tętniczego oraz pulsu. Tętno (puls) jest to liczba uderzeń serca na minutę i powinna mieścić się w przedziale 60 – 100 uderzeń na minutę, przeciętnie 70 -75 uderzeń/minutę. Ciśnienie krwi to siła z jaką krew napiera na ściany tętnic w czasie skurczu serca wartości prawidłowe mieszczą się w przedziale 120-129 mmHg / 80-84 mmHg.
Złej pracy układu krążenia sprzyja prowadzenie niezdrowego, niehigienicznego stylu życia.
Czynnikami ryzyka powodującymi choroby sercowo-naczyniowe są:
- nieprawidłowe odżywianie, żywność przetworzona z dużą ilością soli, cukru
- spożywanie dużych ilości tłustego czerwonego mięsa bogatego w niezdrowe nasycone tłuszcze
- spożywanie niewielkiej ilości warzyw i owoców
- spożywanie dużej ilości wędlin i produktów wędzonych
- spożywanie dań typu fast-food
- spożywanie tłustego nabiału i pełnotłustego mleka
- spożywanie dużej ilości niezdrowych tłuszczów zwierzęcych oraz oleju palmowego, kokosowego
- palenie tytoniu
- otyłość lub nadwaga
- siedzący tryb życia
- podwyższony lub wysoki poziom cholesterolu we krwi
- cukrzyca
- nadciśnienie tętnicze
- nadużywanie alkoholu
- stres
- brak wypoczynku, brak snu
Wszystkie powyższe czynniki mogą zwiększać ryzyko wystąpienia takich chorób jak: miażdżyca, co prowadzi do zaburzeń ukrwienia mózgu, serca a to z kolei do zawałów mięśnia sercowego i udarów mózgu.
PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA
Odpowiednia profilaktyka niwelująca przedstawione powyżej czynniki zagrożenia polega na ich niwelowaniu za pomocą zdrowego stylu życia, ale także na wykonywaniu regularnych okresowych badań lekarskich i profilaktycznych. Karta badania profilaktycznego obejmuje informacje:
- obciążenia rodzinne (zawał serca, udar mózgu u ojca przed 55 r. ż.; u matki przed 60 r. ż.)
- wynik oceny BMI
- pomiary ciśnienia tętniczego
- palenie papierosów
- przyjmowanie leków hipotensyjnych, hipolipemizujących (satyna, fibra )
- wyniki badania fizykalnego
- wykonywanie ćwiczeń fizycznych powyżej 30 minut
- wyniki badań biochemicznych
Narodowy Instytut Kardiologii na stronie internetowej https://www.ikard.pl/karta-ryzyka-score.html udostępnia Kartę Ryzyka Score, która umożliwia określenie 10-letniego ryzyka incydentu sercowo-naczyniowego zakończonego zgonem w zależności od płci, wieku, ciśnienia tętniczego skurczowego, stężenia cholesterolu całkowitego i palenia papierosów ( wg ESC 2003 ).
JAK DBAĆ O SERCE?
Prowadzić aktywny tryb życia, zdrowo się odżywiać tzn. spożywać dużo zielonych warzyw (szpinak, jarmuż, natka pietruszki i inne) warzywa strączkowe, owoce szczególnie te odpowiadające za barwę ciemnych jagód, borówek amerykańskich, czerwonych winogron, czarnych porzeczek, jeżyn, wiśni, ciemnych czereśni, aronii i innych. Korzystny wpływ na zdrowie ma również spożycie 1-2 jabłek dziennie, 250 g jagód dziennie. Poza tym spożywamy marchew, dynię, cukinię, brokuły, czosnek, cebulę czerwoną, grejpfruty. W/w warzywa i owoce są bogate w związki o nazwie bioflawonoidy i antocyjany, które mają działanie przeciwmiażdżycowe, wspierają kondycję naczyń krwionośnych, działają antynowotworowo, wspomagają układ odpornościowy. W diecie dla serca nie powinno zabraknąć również produktów pełnoziarnistych- chlebów, makaronów z pełnego ziarna, brązowego, czarnego ryżu, grubych kasz. Naszemu sercu (układowi krwionośnemu) pomoże nie tylko zróżnicowana dieta ale również utrzymanie prawidłowej masy ciała, odpowiednia ilość wypoczynku, snu, optymizmu oraz dbanie o wykonywanie okresowych badań kontrolnych.
Jeśli zastosujemy się do w/w zaleceń z pewnością wpłyniemy na zmniejszenie czynników ryzyka wystąpienia takich chorób jak: miażdżyca, nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, które mogą prowadzić do udarów mózgu, zawałów mięśnia sercowego, chorób otępiennych i innych.