DNA MOCZANOWA
Dna moczanowa jest rodzajem zapalenia stawów. W jej przebiegu dochodzi do tworzenia się i gromadzenia kryształów kwasu moczowego w stawach. Atakom dny moczanowej towarzyszy silny ból, opuchlizna, zaczerwienienie i ograniczenie ruchomości. Wpływ na chorobę ma tez dieta bogatopurynowa. Choroba ta nie jest w pełni uleczalna, ale można łagodzić jej przebieg odpowiednim stylem życia.
Występowanie:
* uwarunkowana genetycznie
* wpływa na choroby nerek i występowanie nowotworów
* częściej dotyka mężczyzn niż kobiety
* nadużywanie alkoholu zwłaszcza piwa i silnych alkoholi
* współistnienie takich chorób jak: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, zaburzenia lipidowe
* nadwaga, otyłość
* niektóre leki (np. aspiryna w dużych dawkach, leki moczopędne)
* odwodnienie, zakażenie, stan po przeszczepieniu narządów.
Badania:
* wysoki poziom kwasu moczowego we krwi
Objawy:
* atak zapalenia pojedynczego stawu („podagra”), silny ból stawów. Bolący staw jest obrzęknięty, skora jest zaczerwieniona i gorąca, następuje złuszczenie naskórka. Często występuje gorączka, dreszcze i ogólne rozbicie.
W przypadku dny moczanowej, należy zastosować dietę ubogopurynową.
Najważniejsze zalecenia:
* zaprzestanie palenia tytoniu i picia alkoholu
* utrzymanie prawidłowej masy ciała
* unikanie pokarmów zwiększających kwas moczowy (tabelka poniżej)
* dbanie o aktywność fizyczną
* prawidłowa kontrola ciśnienia tętniczego oraz stężenie glukozy i lipidów
* odpowiednie nawodnienie organizmu zwłaszcza, jeśli występuje kamica moczowa
Produkty i potrawy wskazane i przeciwwskazane w dnie moczanowej
|
PRODUKTY I POTRAWY |
ZALECANE |
PRZECIWSKAZANE |
| napoje | mleko, przetwory mleczne, kawa zbożowa z mlekiem , bawarka, słaba herbata, herbata owocowa, ziołowa, soki owocowe, warzywne, kompoty, napoje mleczno-owocowe, niegazowane wody mineralne | alkoholowe, kakao, płynna czekolada, kawa, mocna herbata, wody i napoje gazowane |
| pieczywo | pszenne, żytnie, razowe, pieczywo półcukiernicze, suchary, biszkopty | |
| dodatki do pieczywa | chudy twaróg, jajka, dżemy, marmolada, powidła, miód naturalny w ograniczonej ilości : ser żółty |
tłusty twaróg , ser topiony, sery dojrzewające, wszystkie rodzaje wędlin i konserw |
| tłuszcze | w ograniczonej ilości : masło, margaryny, oleje, oliwa z oliwek | smalec, słonina, łój, boczek |
| zupy i sosy | na wywarach warzywnych, podprawiane zawiesiną z mąki i wody lub mleka, mleczne, owocowe sosy łagodne, warzywne, owocowe, mleczne, zagęszczane zawiesiną z mąki i wody lub mleka | tłuste, zawiesiste na wywarach mięsnych, kostnych, grzybowych, zasmażane, pikantne z warzyw kapustnych, strączkowych, esencjonalne rosoły, buliony, sosy ostre : chrzanowy, musztardowy, cebulowy, śmietanowy, majonezowy |
| dodatki do zup | chleb, grzanki, kasze, ryż, makarony, lane ciasto,
ziemniaki, groszek ptysiowy |
suche nasiona roślin strączkowych |
| mięso, drób, ryby | w ograniczonej ilości : gotowane chude mięso wołowe, wieprzowe, drobiowe , ryby | tłusta wołowina, wieprzowina, ryby, baranina, dziczyzna, drób, flaki, mózg, potrawy pieczone, smażone, wędzone, marynowane |
| potrawy półmięsne
i bezmięsne |
budynie z mięsa gotowanego, kasz, makaronu, warzyw, risotto z mięsem ,warzywami, gołąbki, knedle leniwe pierogi, kluski / parze, kluski śląskie, pierogi z mięsem, owocami, warzywami, naleśniki, omlety | wszelkie potrawy smażone na tłuszczu : placki ziemniaczane, bliny, kotlety, krokiety, bigos, łazanki z kapustą, fasolka po bretońsku |
| potrawy z jaj | jajka na miękko, twardo, omlety, jajecznica na parze | potrawy z jaj smażone |
| ziemniaki | gotowane, w całości, w postaci puree | pieczone, odsmażane, smażone z tłuszczem : frytki, krążki, placki, chipsy |
| warzywa | młode, soczyste : marchew, pietruszka, seler, buraki, dynia, pomidory, warzywa kapustne, kalafior, pory, brokuły, cebula, rzodkiewka , kalarepa ,ogórki zielone, sałata zielona i lodowa, chrzan | rabarbar, szpinak, szczaw, groszek zielony, fasolka szparagowa, wszystkie strączkowe, suche potrawy z warzyw smażone, marynowane |
| owoce | dojrzałe, soczyste wszystkie owoce, owoce suszone : jabłka, śliwki, gruszki, rodzynki | – |
| desery | kisiele, budynie, galaretki owocowe, kompoty, musy, bezy, suflety, biszkopty, keksy, soki owocowe, koktajle mleczno-owocowe | tłuste ciasta, torty, desery z używkami, batony, czekolada, lody, chałwa, słodycze zawierające kakao, orzechy |
|
przyprawy |
łagodne: sok z cytryny, kwasek cytrynowy, zielona pietruszka, zielony koperek, szczypiorek, melisa, majeranek, cynamon, wanilia
w ograniczonej ilości : ocet winny, sól, vegeta |
ostre: ocet, pieprz, papryka , chili, curry, ziele angielskie, liść laurowy, gałka muszkatołowa, gorczyca, musztarda |
Jeśli wystąpią objawy należy skontaktować się z lekarzem, najlepiej przebywać pod stała opieka reumatologa.
Można prowadzić okłady z lodu, zaleca się unieruchomienia zajętego stawu.
Przygotowała: Urszula Tyniec – Dietetyk SPZZOZ w Nowej Dębie.